De palmenstad aan de zijderoute

Donderdag 17 februari 2011. De palmenstad aan de zijderoute.
Gisterenavond geen Arabische muziek. Wel een lange wandeling naar een van de betere restaurants. We kwamen door de straat van de boekhandelaren. Ik zag dat ze vooral in Korans en religieuze teksten handelden. Toch volgende week eens nader bekijken. Het nieuws via internet gaf demonstraties en ongeregeldheden in Bahrein, Iran en vooral Libië. Dat van Libië is opmerkelijk omdat het in Benghazi is, de stad waar het Kolonel Khadaffi museum is. Toen wij in oktober 2008 in Libië waren, hadden wij niet gedacht dat hier ooit een opstand zou uitbreken; zo'n politiestaat met zulke grote gevangenissen. Volgens onze Jordaanse gids kijkt de hele Arabische wereld naar Egypte omdat ze dat als de poort naar de Arabische cultuur beschouwen.
Vanmorgen vertrokken we met een Syrische bus door de eindeloze buitenwijken van Damascus. Syrië was lang een communistisch/socialistische staat, waar de Baa'th partij de alleenheerschappij had. Er waren ook nog wijken met de bekende standaard Oostblok flats. Na de Perestroika van Gorbatsjov werd de economie in fases geliberaliseerd. Shell is nu in dit land bezig met oliewinning. We zagen in de verste buitenwijken talloze moderne fabrieken. Er worden nu zelfs ( Iraanse) auto's geassembleerd. Qatar is nu een van de grootste investeerders in Syrië. De Emir van Qatar laat bij Palmyra een groot paleis bouwen voor de jacht op de Syrische adelaar. Dat is een exclusieve sport onder de rijken van de Golfstaten; met valken op jacht naar de adelaar. Hiermee schijnen enorme bedragen gemoeid te zijn.

Na ongeveer een half uur kwamen wij in de steppe woestijn. Halverwege hadden wij een koffiestop in café Bagdad. Dat is genoemd naar een Amerikaanse film die in de woestijn van de USA speelt. Maar de naam doe het goed aan de weg van Damascus naar Iraq. In het café lag iemand naar Vitesse-PSV te kijken. Buiten stonden en paar busjes van de UN. Het waren Filipijnse peace-keepers van de Golan Hoogte die een paar dagen vrijaf hadden. Ze vermaakten zich uitstekend. In de bus vertelde Ahmed ons alles over verschillen tussen Sjiieten en Soennieten en welke sekten daar weer bij horen zoals de Wahabieten en Druzzen.
Later hadden wij een fotostop waar op de verkeersborden de afslag naar Bagdad stond. Maar het was ook bij een spoorwegovergang. Daar kwam net een van de twee treinen langs die daar in de week passeren. Een trein op weg naar de fosfaatmijn verder in de woestijn. Verder was de woestijn zanderig met af en toe een Bedoeïentent. Maar Syrië dwingt de Bedoeïenen hun zwervend bestaan op te geven.

Palmyra, de palmenstad, ligt bij een oase op een kruispunt van Karavaanroutes. De zuidelijke tak van de Zijderroute kwam hier langs. In de stad, die semi-onafhankelijk was, werden alle goederen belast. Toen Koningin Zenobia de macht probeerde te grijpen in het Romeinse rijk, greep de keizer in en werd Palmyra onderdeel van het rijk. Om het opkomende Christendom af te troeven werden in Palmyra grote tempels gebouwd. De Grote Ba'al tempel werd omgebouwd tot Zeus tempel. Omdat de karavaanroutes werden verlegd, boette de stad aan belang in. In het midden van de 18de eeuw verwoestte een aardbeving een groot deel van de stad. Bedoeïenen bouwden huisjes tussen de ruïnes die steeds verder onder het woestijn zand kwamen. Maar de stad had toen al een magische klank en de architectuur was o.a. inspiratie voor verschillende Engelse landhuizen. In de loop van de tijd kwamen schatgravers en archeologen langs. Verschillende belangrijke stukken zijn nu te bewonderen in de musea van St.Petersburg en Berlijn. Vanaf 1930 werden de Bedoeïenen uitgekocht zodat het hele gebied van zo'n 40 hectare geleidelijk onderzocht kan worden. Er lopen nu nog gewoon wegen dwars doorheen. Voor onze rondleiding gingen wij eerst naar een pannenkoekenrestaurant in de stad. We begonnen de rondleiding in de Zeus/Ba’al tempel. In het heilige der heilige had het gouden kalf gestaan. Het was een zeer groot complex. In het theater werd de akoestiek getest door het Bronsgroene eikenhout te zingen. Daarna gingen wij naar de tetrapylon; dat zijn 4x4 zuilen die op het kruispunt van de hoofdstraten stonden. Daarna liepen we door de Cardo Maximus, de hoofdstraat waar de winkels en openbare gebouwen waren, terug naar de tempel. Met de bus gingen we naar de Citadel, een vluchtburcht tegen de komst van de Ottomanen. Het uitzicht op de heuvel bij de burcht bij de zonsondergang was prachtig. We werden achtervolgd door alle handelaartjes op brommers. Er is hier zeker geen massatoerisme zodat de enkele reiziger belaagd wordt door verkopers en verkopertjes. Een aantal spullen lijkt toch wel uit Taiwan, China of Thailand afkomstig. De invloed van de zijderoute blijft blijkbaar lang nawerken.