De Jordan Times.

Maandag 28 februari 2011: De Jordan Times.
Om 4 uur ( 3 uur Nederlandse tijd) werden we gewekt want om 5 uur gingen we met de bus naar het vliegveld. De security en de bureaucratie waren weer uitbundig. Het bakje met o.a. mijn GSM viel van de band. Het toestel lag in vier onderdelen op de vloer. Gelukkig bleek alles nog te werken.
De taxfree had een gigantische voorraad cosmetica. De whisky was iets goedkoper als in Nederland.
In het vliegtuig kreeg ik de Jordan Times. Op de voorpagina uiteraard de toestand in Libië. Verder onlusten in Oman en Tunesië. Maar ook de hervormingsvoorstellen die er toe zouden kunnen leiden dat er gekozen kabinetten komen. Daarom moet er o.a. een nieuwe kieswet komen. De verkeerschaos van zondag zou zijn veroorzaakt door een autorally van de Koninklijke Jordaanse Automobiel club die de verjaardag van de Koning vierde. Er waren heel veel toeschouwers. Het is maar hoe je er naar kijkt.
Tijdens deze vakantie las ik “ The House of Wisdom” van Jonathan Lyons. Dat gaat er over hoe de Arabieren in de 8e tot 10e eeuw de wetenschappelijke kennis van de Grieken, Romeinen, Indiërs, Perzen en Chinezen verzamelden en verder ontwikkelden. Vooral astronomie en kaart maken kwamen tot grote bloei. Het Astrolabium werd een belangrijk instrument. In de 11de eeuw begon monniken voorzichtig vanuit West-Europa deze kennis over te nemen. Zij reisden in het kielzog van de Kruistochten naar de Levant. Vooral Antiochië (het huidige Turkse Antakya) was een centrum van kennisoverdracht. De periode van de Kruistochten vormden niet de meest verheffende bladzijde uit de geschiedenis van de Westerse beschaving. De Kruistochten waren uitgelokt door de verwoesting van de kerk van het Heilig Graf in Jerusalem. Maar Paus Urbanus II gebruikte de externe Islamitische vijand graag om zijn macht en gezag te verstevigen. Veel Kruisvaarders waren slechts uit op eigen gewin. De wreedheden waren spreekwoordelijk.
Verder las ik Jason Goodwin, “Lords of the Horizon”. dat gaat over de geschiedenis van het Ottomanse rijk, dat een groot deel van de Islamitische wereld onder controle kreeg. Zij waren na de Romeinen de eerste die een staand leger onderhielden. Ze ontwikkelden een effectieve bureaucratie ten behoeve van belastingheffing. Het rijk was echter vooral afhankelijk van buit van veroverde landen. Men regeerde op indirecte wijze de veroverde gebieden. Lokale potentaten werden in het zadel gehouden. Andere geloven werd niets in de weggelegd, zolang men maar belasting betaalde. Toen het rijk zijn natuurlijke grenzen had bereikt, de Balkan, delen van het huidige Rusland, de Kaukasus, De Levant , Egypte en de Magreb, trad het verval op. In de zeeslag van Lepanto (1571) werd de maritieme drang naar het westen afgewend door het Habsburgse wereldrijk. Het mislukte beleg van Wenen (1683) markeerde het einde van de opmars naar Centraal Europa. In onze geschiedschrijving is geen aandacht voor er de veel belangrijker verloren veldslagen tegen het Perzische rijk. Vanaf die tijd ging het rijk langzaam desintegreren. Het rijk keerde zich steeds meer naar binnen en was niet geïnteresseerd in technische vernieuwingen. De verschillende delen kregen een steeds grotere zelfstandigheid. In de 18de eeuw nam Rusland grote stukken. In de 19de eeuw werden geleidelijk Griekenland en de Balkan landen zelfstandig. Engeland en Frankrijk koloniseerden belangrijke delen van Noord Afrika en de Levant. Na de tweede wereldoorlog kregen deze landen hun zelfstandigheid. Een aantal koos in de jaren zestig, mede vanwege opportunisme in de Koude Oorlog, voor het Oost-Europese model. Dat droeg niet bij tot maatschappelijke vernieuwing. Veel van die landen maken nu een inhaalslag. Het lijkt nu vooral om de jeugd te gaan. Maar op de achtergrond spelen de sterk verhoogde voedselprijzen. En het feit dat zelfs hoge economische groeicijfers de bevolkingsgroei niet bij kunnen houden. De enorme bevolkingsgroei maakt ook dat er zo veel jeugdwerkeloosheid is. De een spreekt over Arabian Spring, De ander of Muslim Awakening of Arabic Awakening.
We zagen dat de meeste kamelendrijvers smartphones hadden. In de hele woestijn was ontvangstbereik. Overal zie je schotelantennes. Deze combinatie maakt dat de totalitaire staten hun informatiemonopolie kwijt zijn. Veel mensen die we spreken maken duidelijk dat ze alles volgen en dat ze zich ongerust maken, bijvoorbeeld over wat het betekent voor het toerisme. Men doet alles om het idee weg te nemen dat er mogelijk nieuwe Irans komen. Wij voelden ons in ieder geval heel plezierig te midden van al deze gebeurtenissen.