zondag 22 maart 2009

OORLOG, LIEFDE EN HET LEVEN VAN DE GEWONE MENSEN

Vandaag zijn we naar het nationale bevrijdingsmuseum geweest waar een boeiende tentoonstelling was over liefde en relaties in de tweede wereldoorlog. Het is gebaseerd op het gelijknamige boek. Het ging niet alleen over relaties tussen meisjes en bezetters of bevrijders. Maar ook tussen onderduikers, in concentratiekampen, homoseksuele liefde in de oorlog etc. Erg interessant. Vooral als je zelf in de oorlog bent geboren. Liefde overwint alles is ook hier een belangrijk thema.
Ik heb net het boek van William I. Hitchcock uitgelezen; De bittere w eg naar de Vrijheid. Hij beschrijft de bevrijding van Europa vanuit het perspectief van de gewone mensen. Voor velen was er na D-day nog een zware lijdensweg. In Normandië bedroeg het aantal burgerdoden de helft van het aantal gesneuveld Amerikaanse militairen. In België vielen vele burgerslachtoffers tijdens het Ardenennen offensief. In Polen had de burgerbevolking ook ernstig te lijden in de eindstrijd om de ondergang van de Nazi rijk. De opvang van de vele gevangen in de concentratiekampen en de werkkampen liet ernstig te wensen over. ER bleven nog jaren grote groepen ontheemden in kampen in Duitsland. Vooral joden uit Oost europa die wegens het herlevende antisemitisme niet terug konden. En ook Engeland liet ze slechts mondjes maat toe in Palestina. Ook veel Polen bleven in Duitsland achter omdat ze niet naar het communistische Polen terugwilden. Ook was er een volksverhuizing van Duitsers uit Oost Europa. Voor de ontheemden zou het nog jaren duren voor de tweede wereldoorlog echt afgelopen was. Een hoofdstuk in het boek van Hitchcock is gewijd aan de Hongerwinter in Nederland. Hij beschrijft uitvoerig de druk die de Nederlandse regering moest uitoefenen op Churchill en andere geallieerde leiders om iets voor de hongerende bevolking te doen. Die hadden er weinig zin is, zich te laten afleiden van hun hoofddoel; Berlijn. De bevrijding van Nederland boven de rivieren was slechts een zijtoneel op de bevrijding van Europa. Bovendien wilden ze hun vliegtuigen vonden ze dat ze alle vliegtuigen nodig hadden om het Nazirijk te vernietigen. Hitchcock schreef het boek vanwege de Amerikaanse inval in Irak, die daar democratie moest brengen. De oorlog tegen het Nazirijk was moreel gerechtvaardigd maar leidde toch tot veel lijden van de bevolking. Na de oorlog was er volgens Hitchcock weinig aandacht voor, omdat alle landen hun eigen nationale mythen creëerden om weer aan een economische en maatschappelijke opbouw te kunnen beginnen. In de loop van de jaren werden deze mythen bijgesteld en was er ruimte voor het verweken van zulke controversiële zaken als liefde tussen Nederlandse meisjes en bezetters. Volgens de tentoonstelling zijn in de tweede wereldoorlog 30000 kinderen geboren uit relaties tussen Nederlandse meisjes en Duitse bezetters.
In de ramsj kocht ik “De Hongerwinter 1944-1945” waarin alle foto’s uit die periode zijn verzameld van bekende beroepsfotografen als Cas Oorthuys en Ad Windig.


Boek: Liefde in oorlogstijd
http://liefdeinoorlogstijd.startspot.nl/

tentoonstelling: ‘Liefde in oorlogstijd. Vlinders in de buik van de jaren ‘40’
http://www.bevrijdingsmuseum.nl/
http://www.bevrijdingsmuseum.nl/Basis.aspx?Tid=2&Sid=1164&Hmi=152&Smi=1164

boek: de bittere weg naar de vrijheid:
http://historiek.net/index.php/200903211651/wereldoorlog2/De-bittere-weg-naar-de-vrijheid-William-I.-Hitchcock.html
op de website “het geheugen van Nederland”staan veel illegale foto’s van bekende fotografen:
http://www.geheugenvannederland.nl/?/nl/items/NFA03:hsi-28155-1
boek De Hongerwinter:
De hongerwinter 1944-1945
beeldresearch: Rob van Raay tekst: David Barnouw, samenst. en red.: Madeleine Gimpel